EL

Ιστορία

«Ο Μοριάς της Ελευθερίας»

ΣΠΟΝΔΥΛΩΤΗ ΕΚΘΕΣΗ ΕΝΔΥΜΑΣΙΩΝ ΤΗΣ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΑΡΓΟΣΑΡΩΝΙΚΟΥ

Η Ελλάδα της εποχής του Αγώνα μπορεί να αναφώνησε με μία φωνή «Ελευθερία ή Θάνατος», αλλά κάθε περιοχή είχε τις δικές της διακριτές συνήθειες και, φυσικά, ξεχωριστές ενδυμασίες.

Αυτή την ποικιλία αποτύπωσε η σπονδυλωτή έκθεση τοπικών φορεσιών Πελοποννήσου και Αργοσαρωνικού «Ο Μοριάς της Ελευθερίας». Η έκθεση ενδυμασιών της εποχής, που διοργανώθηκε από το Ίδρυμα Γεωργίου & Βικτωρίας Καρέλια, σε συνεργασία με το Λύκειον των Ελληνίδων Καλαμάτας και τη Συλλογή Ελληνικών Ενδυμασιών «Βικτωρία Γ. Καρέλια», συστεγάστηκε με τα ψηφιακά εκθέματα σε πέντε πόλεις της Πελοποννήσου.

Με αφορμή σημαντικά ιστορικά γεγονότα που σημάδεψαν την Καλαμάτα, την Τρίπολη, την Αρεόπολη, την Πύλο, το Ναυαρίνο και το Ναύπλιο, όπως αυτά περιγράφονται μέσα από ισάριθμα κείμενα, η έκθεση ακολούθησε μία νοερή ιστορική πορεία στην επαναστατημένη Πελοπόννησο, παρουσιάζοντας ελληνικές ενδυμασίες που διηγούνται την ιστορία με το δικό τους μοναδικό τρόπο και δίνοντάς την ευκαιρία προσέγγισης των Ελλήνων αγωνιστών του 1821.

Η έκθεση ολοκληρώθηκε τον Ιανουάριο του 2022.

  • Έκθεση στην Καλαμάτα
    Έκθεση στην Καλαμάτα
    • Έκθεση στην Καλαμάτα

      Έκθεση στην Καλαμάτα

      Της επανάστασης του 1821 είχε προηγηθεί, το 1770, η αποτυχημένη εξέγερση των Ορλωφικών, με την υποστήριξη της αυτοκράτειρας της Ρωσίας, Μεγάλης Αικατερίνης. Στην εξέγερση συνέβαλε ο ισχυρός πρόκριτος της Καλαμάτας, Παναγιώτης Μπενάκης, με σώμα πολιτοφυλακής αποτελούμενο από 400 Μανιάτες. Η φορεσιά με το πολύτιμο μεταξωτό καβάδι και το μεταξωτό ζωνάρι που εκτίθεται εδώ, αποτελεί δείγμα της παλαιάς αστικής ενδυμασίας της Καλαμάτας, για την οποία αντλούμε σημαντικές πληροφορίες από το προικοσύμφωνο της κόρης του Παναγιώτη Μπενάκη, Πετζεχρούλας.

  • Έκθεση στο Ναύπλιο
    Έκθεση στο Ναύπλιο
    • Έκθεση στο Ναύπλιο

      Έκθεση στο Ναύπλιο

      Όταν ο Όθωνας, μετά από παραίνεση του πατέρα του, Λουδοβίκου της Βαυαρίας, αποφάσισε να ντύνεται σαν τους Έλληνες, ανέθεσε τη δημιουργία της φορεσιάς του στο διάσημο ναυπλιώτη ράφτη, Σταύρο Κρεμμύδα. Ο Όθωνας φόρεσε για πρώτη φορά την μπλε ενδυμασία με φουστανέλα που του έραψε ο Σταύρος Κρεμμύδας την 25η Ιανουαρίου του 1836, κατά τον εορτασμό της τρίτης επετείου από την άφιξή του στην Ελλάδα και έκτοτε δεν την έβγαλε ποτέ. Όταν, το 1837, έφθασε στην Ελλάδα η βασίλισσα Αμαλία, θέλοντας να προσεγγίσει κι εκείνη την ενδυμασία των υπηκόων της, δημιούργησε με τη βοήθεια του Σταύρου Κρεμμύδα ένα ρομαντικό αυλικό ένδυμα, όπως αυτό που εκτίθεται εδώ, το οποίο έμελλε να γίνει το εθνικό αστικό ένδυμα, γνωστό ως «Αμαλία». Η φορεσιά αποτελείται από το χρυσοκεντημένο μεταξωτό πουκάμισο, τη μακριά μεταξωτή φούστα σε στυλ Biedermeier, το κοντογούνι, βελούδινο εφαρμοστό χρυσοκέντητο γιλέκο, και το κόκκινο φέσι με τη μεταξωτή φούντα.

  • Έκθεση στην Τρίπολη
    Έκθεση στην Τρίπολη
    • Έκθεση στην Τρίπολη

      Έκθεση στην Τρίπολη

      Στον πύργο του Αυγουστή στα Βέρβαινα, χωριό στα όρια της Τεγέας, είχε εγκαταστήσει το στρατηγείο του και είχε στρατοπεδεύσει ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης το καλοκαίρι του 1821, οργανώνοντας την πολιορκία της Τριπολιτσάς. Το βασικό στοιχείο της γυναικείας φορεσιάς της Τεγέας που εκτίθεται εδώ, είναι το φουστάνι με τον ολοκέντητο ποδόγυρο από πολύχρωμα μετάξια και το τελείωμα από κόκκινη τσόχα. Η φορεσιά συμπληρώνεται με βελούδινο χρυσοκέντητο γιλέκο και μεταξωτή ποδιά, ενώ στο κεφάλι φοριέται μεταξωτή μπόλια.

  • Έκθεση στην Πύλο
    Έκθεση στην Πύλο
    • Έκθεση στην Πύλο

      Έκθεση στην Πύλο

      Στον επαναστατικό αγώνα στη θάλασσα κυριαρχούσαν οι Ψαριανοί, οι Σπετσιώτες και οι Υδραίοι καραβοκύρηδες. Ανάμεσα στους τελευταίους ήταν και ο Αναστάσιος Τσαμαδός με το περίφημο μπρίκι του «Άρης», ο οποίος πέθανε ηρωικά στις 26 Απριλίου 1825 κατά την Πτώση της Σφακτηρίας στον όρμο της Πύλου, υπερασπιζόμενος το νησί όπου είχε αποβιβαστεί. Στην υδραίικη φορεσιά, που εκτίθεται εδώ προς τιμήν της Ύδρας, κυριαρχεί το πολύπτυχο αμάνικο πράσινο μεταξωτό φουστάνι με τον βελούδινο ποδόγυρο. Μεταξωτή τραχηλιά καλύπτει το στήθος, το οποίο αφήνει ελεύθερο η εφαρμοστή μεταξωτή τζάκα, ενώ στο κεφάλι φοριέται τριγωνικό ολοκέντητο μεταξωτό μαντήλι.

  • Έκθεση στην Costa Navarino
    Έκθεση στην Costa Navarino
    • Έκθεση στην Costa Navarino

      Έκθεση στην Costa Navarino

      Το καλοκαίρι του 1827, ο Ιμπραήμ, μην μπορώντας να εδραιώσει τη θέση του στην Πελοπόννησο, άρχισε να προετοιμάζει απόβαση στην Ύδρα ή «Μικρά Αγγλία», όπως την ονόμαζε, λόγω της ισχυρής ναυτικής της δύναμης και της πολεμικής της εμπειρίας. Ευτυχώς, τον πρόλαβαν οι συμμαχικές ναυτικές δυνάμεις, που κατέστρεψαν τον τουρκοαιγυπτιακό στόλο στην Ναυμαχία του Ναυαρίνου. Η νεώτερη φορεσιά της Ύδρας, που εκτίθεται εδώ, είναι επηρεασμένη από τη φορεσιά τύπου «Αμαλία», διατηρεί ωστόσο το τριγωνικό ολοκέντητο μεταξωτό μαντήλι, κατάλοιπο της παλαιότερης ενδυμασίας του νησιού.